Wędrówka przez Valdarno

Między Florencją a Arezzo, wzdłuż biegu rzeki Arno, rozciąga się Valdarno, kraina pełna fascynujących atrakcji przyrodniczych, kulturowych i historycznych. Kultowe krajobrazy Toskanii, zatopione w zieleni posiadłości wiejskie, bogate dziedzictwo artystyczne, słynne winnice i kulinarne przysmaki – oto niespodzianki, które czekają tu na Ciebie, zapewniając przyjemne spędzenie dnia. Otoczona od północy masywem Pratomagno, a od południa pasmem wzgórz i gór, kraina Chianti, rodzinne tereny słynnego malarza Masaccio, idealnie nadaje się, by eksplorować ją pieszo, na rowerze, a nawet – dlaczego nie – konno, odkrywając stopniowo wyjątkowej urody rezerwaty przyrody, średniowieczne miasteczka, romańskie kościoły i niesamowite formacje skalne.

Balze i calanchi, czyli skalne klify i erozyjne żleby - księżycowy krajobraz w samym sercu Toskanii

Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów Valdarno są erozyjne żleby (calanchi) i skalne klify (balze) - formacje geologiczne, tworzące niemal księżycowy krajobraz, powstałe w efekcie wyschnięcia jeziora z epoki pliocenu. Jeśli masz ochotę na trekking i chcesz przyjrzeć się tym formacjom skalnym z bliska skorzystaj ze szlaku Sentiero dell’Acqua Zolfina, dobrze oznakowanej 6-kilometrowej pętli, która rozpoczyna się w Castelfranco Piandiscò a następnie biegnie wśród ścian z piasku i gliny. Podczas wędrówki będziesz mógł podziwiać spektakularne formacje skalne, które Leonardo da Vinci uwiecznił między innymi w tle Mony Lisy, oraz charakterystyczne ostańce erozyjne, będące świadectwem działania sił natury na przestrzeni tysiącleci.

Podróż w czasie pośród romańskich kościołów i muzeów

Valdarno usiane jest zabytkowymi romańskimi świątyniami, które stanowią cenne świadectwo średniowiecznej architektury – są to sakralne budowalne o surowych i majestatycznych liniach, opowiadające stulecia historii i wiary. Do najważniejszych należą Pieve di Cascia i Pieve di San Pietro a Gropina, będące prawdziwymi perełkami toskańskiej architektury romańskiej. A jak już będziesz w okolicy, wstąp także do Loro Ciuffenna, urokliwego miasteczka z wciąż działającym średniowiecznym młynem.

Historia tych terenów jest bogata i burzliwa, a jej ślady można odnaleźć w lokalnych muzeach, które warto zwiedzić, aby lepiej poznać przeszłość i tradycje. Prawdziwą perełka jest Muzeum Paleontologiczne przy Accademia Valdarnese del Poggio, z siedzibą w XIV-wiecznym klasztorze franciszkanów, w którym zgromadzono blisko 3000 eksponatów pochodzących z tego terenu i dokumentujących historię Valdarno z okresu od 3 milionów do 200 tysięcy lat temu. To właśnie tu zobaczysz m.in. Canis etruscus – pradawne zwierzę z rodziny psowatych, które zamieszkiwało te tereny półtora miliona lat temu oraz czaszkę Mammuthus meridionalis – prehistorycznego słonia pochodzącego z Afryki, dalekiego przodka mamuta włochatego. 

Kontynuując trasę śladami kultury, odwiedź Dom cywilizacji wiejskiej w Faville (Casa della Civiltà Contadina di Gaville), którego celem jest zachowanie pamięci o społeczności wiejskiej poprzez wystawę dawnych narzędzi, urządzeń i przedmiotów codziennego użytku, aby przedstawić tradycje i trud pracy na roli, która przez wieki dominowała na tych ziemiach. Kontynuuj wycieczkę odwiedzając Muzeum kopalni węgla brunatnego (MINE - Museo delle Miniere di Lignite). Zanurz się w przemysłowej historii Valdarno i poznaj historię wydobycia węgla brunatnego, która odcisnęła głębokie piętno na tych terenach i zamieszkujących je mieszkańcach – odrestaurowane tunele i oryginale narzędzia pozwalają poznać życie górników w formie prawdziwie immersyjnego doświadczenia. Miłośnicy sztuki nie mogą natomiast ominąć muzeum Casa Museo di Masaccio, w Cascia di Reggello – rodzinnego domu jednego z największych malarzy włoskiego renesansu. Kolejnym wartym uwagi miejscem jest też Muzeum Ziem Nowych (Museo delle Terre Nuove), które opowiada o zjawisku zakładania nowych osad w średniowiecznej Europie XIII i XIV wieku.
Podróż kulturalną warto zakończyć w muzeum sztuki sakralnej Museo della Basilica di S. Maria delle Grazie, w którym przechowywane są cenne dzieła sztuki sakralnej, pochodzące z kościołów tego terytorium, w tym obrazy, rzeźby oraz wyposażenie liturgiczne o wielkiej wartości historycznej i artystycznej.

Tradycje i folklor - Palio di San Rocco

W Figline Valdarno co roku odbywa się jedno z najbardziej wyczekiwanych dorocznych wydarzeń, a mianowicie Palio di San Rocco. Jest to historyczny turniej rozgrywany na przełomie sierpnia i września, w którym ścierają się ze sobą poszczególne dzielnice miasta, rywalizując w tradycyjnych konkurencjach. Wydarzeniu towarzyszą barwne parady w kostiumach, pokazy chorążych i huczne świętowanie, które angażuje całą społeczność.

Reggello – miasto oliwy

Reggello zasługuje na szczególne wyróżnienie ze względu na pochodzącą stamtąd oliwę extra vergine uznawaną za jedną z najlepszych w Toskanii. Rozciągające się na wzgórzach wiekowe gaje oliwne dostarczają oliwę o wyjątkowych właściwościach. Tradycja uprawy oliwek w Valdarno sięga czasów etruskich i rzymskich, ale po dziś dzień pozostaje nie tylko ważnym filarem gospodarki, ale także podstawowym elementem, na którym opiera się kulturowa tożsamość tych ziem. Latem w Valdarno można zwiedzać historyczne tłocznie oliwy i uczestniczyć w degustacjach z przewodnikiem, a w sezonie zbiorów (październik-listopad) odbywają się tu liczne wydarzenia i festiwalom poświęconym temu szlachetnemu produktowi. Nie przegap przede wszystkim festiwalu Rassegna dell'Olio Extravergine di Oliva, podczas którego organizowane są różnego rodzaju degustacje, targi i wydarzenia kulturalne.