Wandelen door het Valdarno-dal

Tussen Florence en Arezzo, langs de rivier de Arno, ligt het Valdarno-dal, een gebied dat een fascinerende verzameling van natuur, cultuur en historische bezienswaardigheden biedt. Het iconische Toscaanse platteland, glooiende heuvels bezaaid met boerderijen, een onmiskenbaar artistiek erfgoed, uitgestrekte wijngaarden en een uitstekende keuken zijn de verrassingen die je te wachten staan ​​voor een aangename dag. Ingesloten tussen het Pratomagno-massief in het noorden en de Chianti-heuvels in het zuiden, leent het land waar de kunstschilder Masaccio is geboren zich om te voet, per fiets en zelfs te paard te worden verkend. Hier vind je ongerepte natuurreservaten, middeleeuwse dorpjes, suggestieve romaanse parochiekerken en de spectaculaire rotsformaties van de Balze.

De Balze en de calanchi: een maanlandschap in het hart van Toscane

Een van de meest karakteristieke elementen van het Valdarno-dal zijn de calanchi, rotsformaties, van de Balze, die een landschap creëren dat doet denken aan het maanlandschap. De formaties, bestaande uit zogenaamde rotstorens, zijn gevormd na het opdrogen van een oud meer uit het pleistoceen.

Als je de Balze van dichtbij wilt bekijken, kun je het wandelpad Sentiero dell’Acqua Zolfina volgen. Deze wandelroute van ongeveer 6 km start vanuit Castelfranco Piandiscò en slingert tussen wanden van zand en klei. Onderweg kun je de spectaculaire rotsformaties, die Leonardo da Vinci ook op de achtergrond van de Mona Lisa heeft vereeuwigd, en de kenmerkende rotstorens vanaf verschillende punten bewonderen en fotograferen. De formaties zijn een stille getuige van duizenden jaren erosie door atmosferische invloeden.

Een reis door de tijd tussen romaanse kerken en musea

Het Valdarno-gebied is bezaaid met oude romaanse parochiekerken, waardevolle getuigen van de middeleeuwse architectuur: deze heilige gebouwen worden gekenmerkt door sobere en statige lijnen en vertellen het verhaal van eeuwenoude geschiedenis en toewijding. Tot de belangrijkste parochiekerken behoren de Pieve di Cascia en de Pieve di San Pietro in Gropina, echte juweeltjes van de romaanse architectuur in Toscane. Vanaf hier kun je met een kleine omweg Loro Ciuffenna bezoeken, een karakteristiek dorp met een oude molen die nog steeds in werking is.

Het Valdarno-gebied heeft in de geschiedenis talloze tegenslagen moeten doorstaan: de verhalen hierover worden vandaag de dag verteld door de musea die je kunt bezoeken om meer te leren over het verleden en de tradities. Een echte parel is het in een veertiende-eeuws Franciscanenklooster gevestigde Museo Paleontologico dell’Accademia Valdarnese del Poggio. Met ongeveer 3000 vondsten uit de omgeving van het Valdarno-dal vertelt het museum de geschiedenis van het gebied van 3 miljoen jaar geleden tot 200.000 jaar geleden. Een van de vondsten is de Canis etruscus, een hondachtige die ongeveer 1,5 miljoen jaar geleden in het Valdarno-gebied leefde. Een andere vondst is de schedel van een Mammuthus meridionalis, een inmiddels uitgestorven olifant uit Afrika en verre voorouder van de beroemde wolharige mammoet.

Om je culturele ontdekkingstocht voort te zetten, kun je naar het Casa della Civiltà Contadina di Gaville gaan, dat de herinnering aan de lokale boerenbeschaving bewaart. Hier worden gereedschappen en gebruiksvoorwerpen uit het dagelijkse leven tentoongesteld die het verhaal vertellen van de eeuwenoude tradities en het harde werken op het veld. Vervolgens kun je een bezoek brengen aan het MINE - Museo delle Miniere di Lignite, dat een duik biedt in de industriële geschiedenis van Valdarno, met het verhaal van de bruinkoolwinning, dat het gebied en zijn inwoners diep heeft getekend. De gerestaureerde tunnels en originele gereedschappen bieden een meeslepende inkijk in het leven van de mijnwerkers. Wat je zeker niet mag missen is het Casa Museo di Masaccio, het geboortehuis van Masaccio, een van de grootste schilders van de Italiaanse Renaissance, en het Museo delle Terre Nuove, waar het verhaal wordt verteld over de oprichting van nieuwe nederzettingen die een invloed hadden op een groot deel van Europa tussen de 13e en 14e eeuw. Tot slot is er nog het Museo della Basilica di S. Maria delle Grazie, een museum voor heilige kunst waar waardevolle werken van religieuze kunst  uit plaatselijke kerken worden bewaard, waaronder schilderijen, beeldhouwwerken en liturgische meubels van grote historische en artistieke waarde.

Tradities en folklore: de paardenrace van San Rocco

In de stad Figline Valdarno is de Palio di San Rocco een van de meest verwachte momenten van het jaar. Bij dit historische evenement, dat ieder jaar plaatsvindt tussen eind augustus en begin september, strijden de verschillende wijken van de stad tegen elkaar in wedstrijden die eeuwenoude tradities doen herleven. De “palio” gaat gepaard met optochten in kostuum, shows met vaandelzwaaiers en festiviteiten waarbij de hele gemeenschap betrokken is.

Reggello, de stad van de olijfolie

Reggello verdient een speciale vermelding vanwege haar productie van extra vierge olijfolie, die wordt beschouwd als een van de beste in Toscane. De heuvels zijn bezaaid met eeuwenoude olijfboomgaarden, waarmee een olie met unieke eigenschappen wordt geproduceerd. De traditie van de olijventeelt in het Valdarno-gebied gaat terug tot de Etruskische en Romeinse tijd en vertegenwoordigt vandaag de dag niet alleen een belangrijke inkomstenbron, maar ook een fundamenteel element van de culturele identiteit van het gebied. Gedurende het jaar kun je de historische oliemolens bezoeken en deelnemen aan begeleide proeverijen. Tijdens de olijvenoogst, tussen oktober en november, komt het gebied tot leven dankzij evenementen en festivals gewijd aan dit kostbare product. Een van de niet te missen hoogtepunten is de Rassegna dell'Olio Extravergine di Oliva, een evenementwaar markten en culturele initiatieven worden georganiseerd.